Predstavljanje knjige „Julijin balkon s pogledom na slobodu” autorke Ivane B. Spasović, izdavačke kuće „Ključ”, održano je u utorak, 23. januara u Maloj sali Univerziteta. Predstavljanju knjige su doprineli novinar Nikola Nešković, kao i urednik izdavačke kuće „Ključ” Milan Trpović.
Julijin balkon s pogledom na slobodu zbirka je priča koje prate segmente života izuzetnih, istoriji važnih, a mnogima nepoznatih Srpkinja, koje su rođene na teritoriji Austrougarskog carstva u 19. veku. Istoričarka i književnica, prof. dr Ivana Spasović nakon decenije istraživanja, u okviru jedne knjige predstavlja istinsku želju sebe kao istoričarke i težnju celokupnog dela da junakinje dobiju svoje zasluženo mesto u srpskoj istoriji i otrgne ih od zaborava. Žene o kojima autorka piše su dr Milica Bogdanović, Anka Dimitrijević, dr Marija Vučetić Prita, Isidora Sekulić, dr Julija Hlapec Đorđević i sedam poslanica na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu 1918. godine.
Njihove biografije doprinose razumevanju društvenog statusa žena u to doba, njihovog pogleda na različite ideje, kao što su: političke, verske, nacionalne, demokratske, ekonomske, feminističke, socijalne, kulturne stavove, ali i snagu volje i hrabrost da kao žene, jasno i glasno iskazuju stavove, obrazuju se i bore se za svoja prava.
One su bile lavine, nezaustavljive, vulkanska erupcija bez obzira na sve prepreke, ističe autorka Ivana Spasović.
Ona ističe da su žene o kojima je pisala njena dugogodišnja inspiracija, da su joj se na trenutke činile nestvarne i da je baš u njihovim životima i delima osetila svrhu istorije, da putem istraživanja dozna i objavi ono do sada nerečeno i neobjavljeno. Svoju profesiju, kaže, doživljava kao privilegiju, jer joj omogućava da nalazi neotkrivene izvore i radi na mestima gde može da dopre do njih. Ova knjiga objedinjuje sve njene dosadašnje radove, te se zbog toga posebno zahvaljuje izdavačkoj kući Ključ koja joj je to omogućila.
Autorka je prisutnima predstavila žene o kojima je pisala, prikazavši pritom njihove, do sada, neprikazane portrete, koje su je, kako kaže, kao i priče i informacije ponekad same dolazile, te je većina priloženih fotografija iz ličnih arhiva naslednika ili ne svima poznatim gradskim zadužbinama.
Ja verujem da one negde kao zvezde u koje su se pretvorile mogu da osete ljubav koju im uzvraćamo, koju su zaslužile i kojom su nas zadužile, zaključila je autorka
Zahvaljujući novinaru Nikoli Neškoviću, publika je imala priliku da čuje priče iz privatnih života nekih od pomenutih žena. On je kao praunuk prve lekarke u Južnoj Ugarskoj, ali i jedne od prvih evropskih lekarki dr Marije Vučetić Prite, poznavao i neke od ostalih pomenutih žena i velikana tadašnjeg vremena, o kojima je govorio, i koje je ističe, bila čast poznavati, odrastati uz njih i učiti. To kakva je zapravo zaista bila njegova prababa najlepše opisuje to da ju je suprug za života zvao zlatno devojče na krilima nauke po čemu je poglavlje o njoj, objašnjava autorka kasnije i dobilo naslov.
Istoričarka je od porodice Nešković dobila kutije sa dokumentima, fotografijama, pismima, među kojima je čak bio i telegram Laze Kostića za venčanje Marije Vučetić Prite, koje je porodica odlučila da kao zaostavštinu pokloni arhivi grada Pančeva, što je samo još jedan od pokazatelja autorkine posvećenosti istraživanju i istinitosti o kojoj piše, objasnili su prisutni.
Jedna od žena o kojoj istoričarka, prof. dr Ivana Spasović piše, a sa kojom je novinar Nikola Nešković, takođe imao privilegije, kako on to neprestano ističe, da živi, jeste i dr Milica Bogdanović.
Ona je bila monahinja od žene. U njenoj sobi nije bilo ničega sem njenog stola punog knjiga i slike Lav Tolstoja na zidu, prepričava Nešković
Doktorska diploma Milice Bogdanović, koja je prikazana prisutnima u sali, od ove je školske godine po programu Hrvatske za treći razred uvrštena uz čitavu biografiju Milice Bogdanović kao obavezni deo programa.
Ova knjiga počinje citatom jedne, nevidljive žene, iz književnosti:
Kad je Anoka iz pripovetke Laze Lazarevića ''Na Bunaru'' na pitanje : Zašto nije umesila hleb za celu zadrugu odgovorila : Meni i mom Arsi dosta jedan, rekla je sve o novoj meni I talasu koji su doneli 18. i 19. vek . U Anokinom buntu čuo se podignut glas žene, ideali slobode za kojim je feudalno doba kopnilo.
Ivana Spasović predstavlja knjigu poput mozaika o ženama koje su probijale okvire uprkos preprekama koje je zakonodavstvo nametalo i imale javni, ili uticaj iz senke. Danas one imaju još veći uticaj no što se tada moglo i pretpostaviti.
O autoru
